پست روشی برای فرستادن مرسولات می‌باشد که معمولاً مدارک در پاکتی قرار می‌گیرد و تمبری بر آن چسبانده می‌شود که نشان دهنده پرداخت حق‌الزحمه اداره پست است.

بخش زیر از فرهنگ باستان کرونر ( Kröner ) آلمانی که در مورد پست و تاریخچه مختصر آن نوشته شده، بفارسی برگردانده شده است. نبشته‌های میان [ .... ] از من می‌باشد : پست با بهره گیری از سرمشق بابلی(؟) ابتکار ایرانیان می‌باشد و آنهم بصورت پست دولتی که رابط بین دولت و استانهای کشور پهناور ایران یعنی از شرق فلات قاره ایران تا آخرین مرزهای مودرایه (مصر) قرار داشت. همانطور که از نام پارسی آن انگرئیون = رفتن (----» فرشته) [فرشته = فرسته = فرستاده و مامور ایزد که پیامها را به آدمیان میرساند] برمیآید، ابتدا پیادگان و سپس سواران آنرا بعهده داشتند. پیوسته در ایستگاهها اسپان تازه نفس نگاهداری میشدند، بگونه ای که انسان میتوانست بسرعت براه خویش ادامه دهد. این اصل کلی پست تا اختراع راه آهن باقی بود. راهها بوسیله سنگهای مخصوصی جزء بندی شده بودند که به پارسی پاره سنگ = پرسنگ = فرسنگ = 6،72 کیلومتر نامیده میشدند (گزنفون کتاب بازگشت) [ این اصل جزء بندی راهها از روی روش هخامنشیان تا اوایل سده بیستم میلادی هنوز حتی در اروپا تقلید میشد و مورد استفاده داشت. عباراتی نظیر مایل ستون و یا مایلن شتاین در زبانهای اروپای خود موید این جریان هستند و از این امر سرچشمه میگیرند. اصل ایده پاره سنگ هخامنشیها خود از اقتباسی بود از کارهای سارگون دوم پادشاه آشوریها. واژه مایل استون به انگلیسی و یا مایلن شتاین به آلمانی برگرفته شده از میلیاریوم لاتین است که خود برگرفته از میله سنگی یا همان پاره سنگ پارسی میباشد].

در یونان بواسطه دولتشهرها پست وجود نداشت. در مصر بطالمه (پتولومه ایها = جنگجویان) شیوه پست ایرانی را بکار میبردند که از گاه آگوستوس مورد تقلید رومیان نیز قرار گرفت [ پتولومه ایها (بطالمه) همانطور که در پیش نیز اشاره رفت، جنگجویان اسکندر بودند که پس از مرگ وی در مودرایه دولت مستقل بپا نمودند و از سال 323 تا 40 پ.م. که دولت ایشان توسط ژولیوس سزار برچیده شد، حکومت مصر را در دست داشتند. همگی فرمانروایان این سلسله نام پتولمه و نام دومی را دارا بودند] .

پست رومی کورزوس پوبلیکوس = گردش همگانی دولتی نامیده میشد [هدف از ایجاد کورزوس پوبلیکوس در متصرفات روم، ایجاد ارتباط سریع میان استانهای متصرفات بود و برای اینکار از دوندگان جوانی استفاده میشد که پیام یا نامه از نفر قبل خویش دریافت کرده و سریعا به نقطه دوم میرساندند].

نام پست از واژه ایتالیائی قرون وسطی پسیتائه مشتق گردیده و ایستگاه را معنی میدهد. واژه پست تا به امروز در تمامی زبانهای اروپائی و برخی دیگر زبانها خود را حفظ نموده و همچنین است خود تاسیسات پست [منظور اینستکه تاسیسات پست هنوز در برخی کشورها نهادی دولتی هستند، امری که روز بروز بیشتر به بخش خصوصی واگذار میگردد].

پست دولتی روم نامه‌ها را توسط ماءمورینی که از این طریق منبع درآمدی دولتی نداشتند و خود دولت هم از این بابت درآمدی نداشت، پخش میگردید. مخارج تعمیر جاده‌ها ، ساختمانها و ایستگاههای پست و اصطبلهای و حقوق ماءمورین را میبایستی که اهالی شهرهائی که ماءمورین پست از آنها عبور میکردند، فراهم میکردند بدون اینکه بعضا از آن مورد استفاده ای داشته باشند و این امر موجبات نارضایتی عمومی را فراهم کرده بود.

حقیقتا به گاه باستان اسباب تراسلات عمومی وجود نداشته و برای فرستادن نامه‌های ضروری مردم مجبور بودند که از ابتکارات خود بهره برند و متکی بر رفت و آمدهای احتمالی باشند. در قرون وسطی پست رومی کورزوس پوبلیکوس تا فرو ریختن قسطنطنیه به سال 1453 م. در روم شرقی هنوز وجود داشت. در غرب این پست تا حد زیادی از بین رفته بود و عمدتا از نظایر پست قصابان (مردم نامه‌های خود را به قصابان که برای خرید دام جهت ذبح کردن، از محلی به محل دیگر میرفتند، میسپردند) استفاده میگردید. بهنگام رنسانس، سیستم پست باستانی توسط خانواده اشرافی میلان «دلا توره ا تاسو» دوباره بازسازی گردید که نخست شمال ایتالیا و تیرول و سپس تمامی متصرفات روم را در آلمان زیر پوشش خویش قرار میداد......

بر این نوشته فرهنگ کرونر باید افزود که پست بمعنای غیرهمگانی یا کاملا در خدمت مقاصد دولتی، بسیار پیشتر از هخامنشیان وجود داشته است. اصولا از زمان پیدایش خط و دریافتن اینکه پیامهای دیپلماتیک و یا نظامی را میتوان بصورت نوشتاری (کتبی) به مقصد اعزام داشت، پست بوجود آمد، هرچند که مورد استفاده همگانی نداشت. در کشورهای مصر، هتیتی و بابل باستان مراسلات نظامی را توسط پست پیاده (در موارد عاجل پست سواره) و یا بعضا کبوترهای نامه بر انجام میدادند.

اما ایده کلی استفاده از پست به شیوه امروزی را مدیون ابتکار هخامنشیان و تکامل روش ایشان میباشیم.بنيان گذار پست ما ايرانيان و كورش كبير پادشاه و بنیانگذار امپراتوری بزرگ هخامنشی بوده است. قديمي ترين سند مربوط به پست يك ورق پاپيروس است كه در سال 255 قبل از ميلاد مسيح در مصر كشف شده، اما قديمي ترين سرويس پستي جهان بوسيله كورش كبير در سال 530 قبل از ميلاد ايجاد شده است. اين سيستم پستي به صورت ايستگاهي عمل مي كرده و در اختيار دولت بوده،

هردوت مورخ يونان باستان اين سيستم را به اين شكل شرح مي دهد:هيچ روشي سريع تر از طريق ارسال پيام كه توسط پارسيان كشف شده بود وجود نداشت و آن بدين صورت بود كه پارسيان ايستگاه هاي مختلفي به نام چاپار خانه را در نظر گرفته و در آن افراد سوار كار با اسب منتظر رسيدن پيام بودند و فواصل چاپار خانه ها را طوري در نظر گرفته بودند كه از نظر زماني فاصله آن ها يك روز بود ضمنا ايستگاه هاي مخصوص براي مواقع برف و باران و سرما به منظور ارسال پيام در نظر گرفته شده بود و اين پيام ها با حداكثر سرعت ممكن ارسال مي گرديد. اولين پيك (چاپار) بسته و پيام را تحويل دومين نفر مي داد او نيز به چاپار بعدي و اين كار ادامه مي يافت تا پيام به مقصد مي رسيد .داريوش پادشاه بزرگ هخامنشيان چابك سواران دولتي را تربيت كرده بود كه نوشته هاي دولتي  را ايستگاه به ايستگاه برده بچاپار بعدي برسانند.

اين پادشاه ايراني جمله معروفي دارد كه مي گويد: ؛ نه برف نه باران نه گرما و نه تاريكي شب نمي تواند پيكهاي تندرو را از حركت بازدارد ؛ امروزه اين جمله در بالاي سر در ساختمان اداره پست نيويورك بچشم مي خورد. اين تشكيلات بيشتر در خدمت فرماانها و دستورات دولتي بود و در واقع وظيفه پنهان و ثاني آنها خبرگيري و خبرچيني بود.

با روي كار آمدن صوفيه در ايران و استقرار حكومت فراگير مركزي بنا به ضرورت اداره پست به طور منظم و مرتب با نام چاپار انجام وظيفه مي كرد.

 با روي كار آمدن سلسله قاجاريه و تاثيرگرفتن از فرهنگ غرب، فكر تاسيس پست جديد در زمان فتحعلي شاه مطرح شد اما به دلايلي مسكوت گذاشته شد.اين سيستم در زمان وزارت امير كبير به صورت يك اداره منظم براي عموم درآمد و اداره ان به ميرزا شفيع خان چاپارچي واگذار شد در سال 1290 در پي سفر ناصر الدين شاه به اروپا شخصي به نام گوستاوريه از كشور اطريش به ايران آمد و اولين نظام نامه پست ايران را تهيه كرد با كوشش گوستاوريه در سال 1877 ميلادي ايران به اتحاديه جهاني پست ملحق شد. اداره پست در سال 1297 به وزارت پست تغيير نام پيدا كرد كه اولين وزير آن علي خان عين الدوله بود. وزارت پست يكي از شش وزارت خانه اي بود كه اولين بار در كشور براي اداره امور به وجود امد كه با اختراع تلگراف به وزارت پست و تلگراف و با ورود تلفن به ايران به وزارت پست و تلگراف و تلفن تغيير نام يافت و در سال 1382 با تغيير شرح وظايف اين وزارت خانه نام آن به وزارت ارتباطات و فنآوري اطلاعات تغيير يافت.

در سال 1285 هجري قمري تمبر پستي در كشور چاپ و رواج گرديد، با تاشكيل اتحاديه جهاني در سال 1875 ميلادي  در شهر برن سويس بوجود آمد و دولت ايران نيز در سال 1877 به عضويت اين اتحاديه درآمد.

در سال 1366 با تصويب مجلس شوراي اسلامي پست از حالت يك اداره دولتي خارج و به يك شركت دولتي كه 100درصد سهام آن متعلق به دولت است تبديل گرديد و با برنامه ريزي هاي صورت گرفته در آينده نزذيك با عرضه سهام اين شركت در بازار بورس به يك شركت خصوصي تبديل مي گردد. شاید این تصور وجود داشته باشد که با گسترش شبکه تلفن ثابت و همراه و اینترنت و ماهواره نیاز به پست کمتر شود در حالی که با بررسی پست در دیگر کشورها متوجه می شویم که هر چه کشوری پیشرفته تر باشد استفاده از پست در آن جوامع بیشتر است بطوری که در حال حاضر سرانه مرسولات پستی در امریکا ۷۰۰مرسوله در اروپا ۳۵۰ مرسوله و در ایران فقط۲۰ مرسوله می باشد این در حالی است که امریکا و اروپا از نظر دسترسی به تلفن و اینترنت و ماهواره بسیار از ما جلوتر می باشند بنابراین میزان استفاده از پست ربطی به پیشرفت در سایر وسایل ارتباطی ندارد و به فرهنگ استفاده مردم از این ابزارها بستگی دارد.

آرم شركت پست

آرم شركت پست جمهوري اسلامي ايران از ديگر آرم‌هايي است كه در اين سال‌ها بسيار به چشم قشرهاي مختلف جامعه خورده است. اين آرم هم مانند دو آرمي كه در قسمت‌هاي قبلي به آنها اشاره شد توسط يكي از استادان معماري دانشگاه و در حال حاضر رييس دانشكده معماري دانشگاه هنر تهران طراحي شده است. دكتر مصطفي كياني در گفت و گويي با خبرنگار فارس از داستان شكل گيري اين آرم گفت و همچنين اتودهايي از اين آرم را در اختيار فارس قرار داد. مصطفي كياني در ابتدا به جريان شكل گيري اين آرم پرداخت و گفت: در سال 1367 هنگامي كه من دانشجوي معماري بودم به لحاظ علاقه‌اي كه به گرافيك، پوستر و طراحي آرم داشتم در مسابقه‌اي كه شركت پست برگزار كرد، شركت كردم. در حدود سه هزار نفر در اين مسابقه شركت كردند كه در مرحله اول 700 نفر و سپس 20 و در نهايت 10 اثر براي داوري انتخاب شدند كه در نهايت كار من موفق به مقام نخست شد.وي ادامه داد: اين آرم، هم بيان تصويري و هم بيان نوشتاري دارد. اما به لحاظ تصويري، كه به شكل پرنده به نظر مي‌آيد، قوي‌تر است. جالب است بدانيد كه اين پرنده از حروف «پ»، «ج»، و دو «الف» تشكيل شده است كه بال پرنده متشكل از سه خط كه خط اول سه نقطه، خط دوم دو نقطه و خط انتهايي يك نقطه است. اين سه خط نشانگر حرف «پ» هستند و بدنه‌ اين پرنده متشكل از دو حروف «ج» و «ا» است.وي درباره توجه داوران آن مسابقه نسبت به مفهوم الفبايي اين آرم گفت: من در دو صفحه تمامي حروف را توضيح داده بودم و تمامي رسم اين آرم را همراه با قوس‌ها و زوايا مرحله به مرحله به مسابقه ارايه كردم.وي با تاكيد بر اينكه اين آرم داراي حركت است ادامه داد: اين آرم كه به شكل پرنده‌اي در حال پرواز ديده مي شود، در واقع پرنده‌اي است كه از شرق به غرب حركت مي‌كند.آرم پست در گذشته و شايد در يك سوم تا نصف كشورها، شيپور و بوق بوده است. شيپور در اصل متعلق به ايرانيان و چاپار در زمان هخامنشيان بوده است. چاپارها به هنگام رساندن نامه‌ها با شيپور مردم را مطلع مي‌كردند. رنگ زرد هم به نوعي رنگ اطلاع رساني است چرا كه صندوق‌ها و ماشين‌هاي پست در اكثر نقاط جهان، كتاب اول و باجه‌هاي تلفن همگي زرد هستند.

آرم اوليه اين شركت، آرمي است كه از حركت كمتري برخوردار است. اما آرم كنوني داراي قوس‌هاي بيشتري است كه حركت را در اين آرم بيشتر القا مي‌كند.

تمبر يادبود روز جهاني پست و كودك

شركت پست جمهوري اسلامي ايران هر ساله به مناسبت بزرگداشت روز جهاني پست اقدام به چاپ تمبر يادبود مي نمايد . درسال جاري طرح تمبر مذكور با استفاده از تصاوير نقاشي  كودكانه و نمادهاي شركت پست توسط آقاي صراف زادگان طراحي و تحت عنوان روزجهاني پست و كودك آماده سازي گرديد .

شايان ذكر است تمبر مذكور در دوقطعه به ارزش 2400 ريال در قطع  mm  (5/33×46 )2و با تيراژ 280000 سري چاپ و منتشر گرديد .

مراسم رونمايي از تمبر موصوف با حضور مسئولين محترم شركت پست در محل موزه پست و در تاريخ 17/7/88 برگزار گرديد .

 
معرفی برخی از سرویسهایی که اداره پست ارائه می کند:

1- سرویس پست عادی

 2- سرویس پست سفارشی

 3- سرویس پست پیشتاز

 4- سرویس بیمه پستی

 5- سرویس پست مستقیم

 6- IBRS - سرویس پست جواب قبول

 7- سرویس پست تبلیغ

 8- سرویس پست دو قبضه - اعلامیه دریافت فرستندگان

 9- سرویس پست تصویری

 10- سرویس پست یافته

 11- سرویس پست صوتی

 12- سرویس پست تلفنی - 193

 13- سرویس پست رستانت

 14- سرویس پست سریع

 15- سرویس پست بار

 16- سرویس پست اکسپرس

 17- سرویس پستی پیک ویژه

 18- سرویس پست الکترونیک

 19- پست خرید

 20- صندوق شخصی

 21- سرویس توزیع حقوق بازنشستگان و مستمری بگیران و وظیفه بگیران

 22- (cash on delivery) سرویس خرید و فروش اینترنتی

همچنین  با مرجعه به سامانه  اینترنی رسمی اداره پست جمهوری اسلامی ایران  به آدرس  زیرمی توانید در مورد خدمات پست اطلاعات بیشتری کسب کنید.

http://www.post.ir

منابع:

http://postoffice.post.ir

http://www.apameh.com

http://www.tebyan-ardebil.ir

http://www.mashad.post.ir

http://farhangi-sanati.blogspot.com

http://www.philairan.post.ir

نظرات شما عزیزان:

مهدي

ساعت18:22---13 دی 1391

- [ایمیل]

باتشكر از شما مطالب بسيار مفيد وآموزنده بود وجهت تحقيق درموردپست مورد استفاده فرزند من قرارگرفت};-

لیلا

ساعت9:48---17 مرداد 1391

- [ایمیل]

ممنون

aa

ساعت16:47---10 اسفند 1390

- [ایمیل]

man mikhastam kheili ziad tashakor konam .vaghean ali mood.

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: